“Vandaag is het feestdag, Hoe blij is Jan nu, Ja Ma’tje, Gij weet het, Ik houd zoo veel van U. Leef lang noch met Pa’tje, In gezondheid en vreugd, Ik zal steeds mijn best doen, In ‘t geen U verheugt”
In familiearchieven stuit men regelmatig op de viering van verjaardagen en huwelijksjubilea. Familie en vrienden werden getrakteerd op een uitgebreid feestmaal, terwijl de jubilarissen door de gasten in het zonnetje werden gezet. Toespraken, liedjes en zelfs toneelstukken werden opgevoerd, waarbij met name de kinderen ook regelmatig de verkleedkist in doken. Of dit laatste ook het geval was bij de viering van de koperen bruiloft van het echtpaar Ledeboer-Hartung is niet bekend. Maar wel herinneren nog liedjes en gedichten aan hun koperen huwelijksjubileum in 1894. Twee van die gedichtjes werden door hun jonge kinderen voorgedragen, maar een notitie (van latere datum) verraad de werkelijke dichtkunstenaar: het kindermeisje Jet Huckriede! Zij schreef het lieve versje namens de 3-jarige J.G.G. ‘Jan’ Ledeboer (1891-1957).
Henriëtte Huckriede (roepnaam: Jet) werd op 4 december 1862 in Enschede geboren als dochter van Dirk Huckriede en Zwenna Meyer. Haar vader was ten tijde van haar geboorte werkzaam als textielarbeider. Ook haar grootvader en ooms begonnen hun loopbaan in de fabriek. Later begonnen verschillende familieleden – waaronder de vader van Jet – een winkel. Voor de meisjes prefereerde de familie een (gezondere) toekomst als dienstbode, althans tot hun huwelijk.
In de negentiende eeuw bestond een warme band tussen de families Huckriede en Ledeboer. Blijkens een oud kasboek was een tante van Jet, C. ‘Kaatje’ Huckriede (1820-1879), tot haar huwelijk in 1846 inwonende dienstbode bij het echtpaar Stroink-Ledeboer te Enschede. Ook een ongehuwde nicht van Jet, Hendrika Huckriede (1850-1921), was jarenlang een trouwe dienstbode van de weduwe M.G. Ledeboer-van Heek en haar zoon Bernard. Zij zal haar nicht hebben aanbevolen bij Ledeboer’s schoondochter, Auguste F.C. Ledeboer-Hartung (1856-1949). Jet Huckriede droeg voortaan de zorg over de jonge Ledeboers. Op bijgaande foto poseert Jet in 1894 met Willem, Marie, Paul, Jan en Helmich Ledeboer (in de kinderwagen).
De familie Ledeboer-Hartung was niet de eerste werkgever van Jet. Op 18-jarige leeftijd verhuisde zij naar Amsterdam, alwaar zij in de Vondelstraat dienstbode werd ten huize van het deftige echtpaar Druyvestein-Clifford. Aan haar dienstverband kwam in 1883 denkelijk op haar verzoek een einde. Haar zuster Johanna Huckriede had dat jaar namelijk vanwege huwelijksplannen haar dienstbetrekking bij de familie Goedkoop aan de Prins Hendrikkade opgezegd. Voor de jonge kinderen Goedkoop moest een geschikte opvolger gevonden worden en dat werd de inmiddels 20-jarige Jet. In 1886 verhuisde de ervaren kinderjuffrouw terug naar Enschede en droeg vervolgens jarenlang de zorg over de jonge kinderen Ledeboer.
In 1894 woonde de familie Ledeboer-Hartung nog aan de Noorderhagen. Bram Ledeboer was zojuist eigenaar geworden van het oude kantoor der gefailleerde firma Stroink & Co aan de Molenstraat en liet dat verbouwen tot een van de meest riante woonhuizen van Enschede. Een liedje, dat ook werd geschreven voor zijn koperen huwelijk, verwijst daarnaar: “Dat het hun voorspoedig ging, bleek uit meenig handeling. Zij bouwen reeds hun derde huis, en wel met torens, serre incluis.” Dit was niet het eerste kantoorgebouw dat Bram liet verbouwen tot woonhuis; ook in de Kalanderstraat liet hij in de jaren ’70 van de negentiende eeuw een pakhuis omtoveren tot woonhuis. Na het overlijden van zijn moeder, de weduwe Ledeboer-van Heek (1820-1895), vertoefde de familie in de zomermaanden het liefst op hun buiten ‘het Wageler’, het tegenwoordige Ledeboerpark. Ook daar zal Jet regelmatig met de kinderen hebben gespeeld.
Mocht u meer willen weten over een dienstbode, kunt u het best het onderzoek beginnen met het napluizen van de bevolkingsregisters. Voor Enschede kunt u daarvoor terecht bij Erfgoed Enschede. Mocht een familielid in betrekking zijn geweest bij een Twentse textielfamilie, dan heeft het Archief Twentse Textielfamilies mogelijk aanvullende informatie voor u. Maak daarvoor gebruik van de zoekfunctie in de online inventaris op archieftwentsetextielfamilies.nl
Over het latere leven van Jet Huckriede is ondergeschrevene helaas niks bekend. Mocht u over haar meer weten, laat het graag weten.
“Met bloementooi en vreugdezangen, Begroeten wij deez schoonen dag, Den dag die ieder uwer kinderen, Met ongeduld al naadren zag, Gegroet, o dierbaar Oudrenpaar, Uw kopren huwlijksfeest is daar. Wij juichen allen voor en na, Leeft zamen lang in gloria.” (tweede kindergedicht geschreven door Jet Huckriede, 1894)
Geef een reactie