Kantoorpersoneel Van Heek & Co, 1893

“Coming together is a beginning, keeping together is progress, working together is success”

Deze quote wordt toegeschreven aan de beroemde Amerikaanse autofabrikant Henry Ford (1863-1947). Hij introduceerde de lopende band, waardoor zelfs een auto aan het begin van de twintigste eeuw in Amerika voor de beperkte beurs betaalbaar werd. Het hele bedrijf werkte optimaal efficiënt, “behalve in één kamer in de hoek”, zo meende een rapporteur, “daar zit een man de hele dag sigaren te roken en niets te doen”. “Dat klopt”, zei Ford, “die man ben ik”. De visie van deze groot-industrieel heeft internationaal veel betekend op het gebied van productie, werkgelegenheid en consumptie, maar zijn autobedrijf heeft niet kunnen floreren zonder eentonige arbeid en de juiste mensen op verschillende posten. De groei van de Twentse textielindustrie is te danken aan de investeringsbereidheid en slimme inzichten van de fabrikant, maar heeft niet kunnen plaatsvinden zonder kundige bediening van de machines, betrokken fabrieksbazen en slimme koppen op het kantoor. Op 6 augustus 1893 werd het kantoorpersoneel van Van Heek & Co door hun patroon Gerrit Jan van Heek (1837-1915) uitgenodigd op zijn buitenverblijf ‘t Stroot in Twekkelo. Veel van hen werkten levenslang in de schaduw van de fabrikant, maar hebben in belangrijke mate bijgedragen aan de groei en bloei van de textielbedrijven. Ondanks de soms schurende arbeidsverhoudingen was er ook waardering voor de wevers en spinners, die bij jubilea werden uitgenodigd voor uitstapjes naar bijvoorbeeld Amsterdam en voor wie zorgverzekeringen, pensioenen, scholing en een badhuis in het leven werden geroepen. In deze facebookpost zetten wij het kantoorpersoneel van Van Heek & Co uit 1893 in het zonnetje:

Op de foto staand van links naar rechts:

1. Jan Bernard van Heek (1863-1923), kantoormedewerker en vanaf 1897 firmant
2. Jacob Groeneweg (1856-1941), boekhouder
3. Willem Spiele (1869-1947), kantoor
4. Jan Herman van Heek (1873-1957), kantoormedewerker en later firmant G.J. van Heek & Zonen / Rigtersbleek
5. Klaas Bloemendaal (1873-1947), kantoor
6. Frans Storm van ‘s Gravesande (1862-), kantoor
7. Ruth

Op de foto zittend van links naar rechts:

8. Roelof Bloemendal (1841-1901), boekhouder
9. Jan Broen (1816-1904), aanvankelijk fabriekarbeider, later kantoorbediende bij B.W. Blijdenstein en Van Heek & Co
10. Gerrit Jan van Heek (1837-1915), firmant
11. Hermannus Rusius (1822-1897), fabrieksbaas
12. Johan Reinhard Jagers (1864-1934), chef de bureau
13. Willem Lodewijk Romsee (1842-1912), boekhouder

Op deze foto wordt chef der firma G.J. ‘Jan’ van Heek omringd door het kantoorpersoneel, waaronder zijn twee zonen Bernard en Jan van Heek. Zij waren op dat moment werkzaam bij de firma Van Heek & Co en zouden later firmant worden van resp. Van Heek & Co en G.J. van Heek & Zonen / Rigtersbleek. Onder de kantoorpersoneelsleden treffen we mannen uit Enschede, zoals onderwijzerszoon Klaas Bloemendaal, timmermanszoon Willem Spiele, burgemeesterszoon Frans Storm van ‘s Gravesande, katoenspinnersbaaszoon Hermannus Rusius en smidszoon Johan Jagers. Uit Deventer waren afkomstig de winkelierszoon Klaas Bloemendaal en tolgaarderszoon Willem Romsee. Van verder weg kwam Jacob Groeneweg; deze Rotterdammer verwelkomde in 1929 nog prinses Juliana en prins Hendrik in Enschede.

• Weinig is bekend over de heer Ruth… Wie kan meer over hem vertellen? Ook het overlijdensjaar van Frans Storm van s Gravesande is vooralsnog onbekend.
• Archief Twentse Textielfamilies, familiearchief Van Heek, inv.nr. 314